Leki przeciwzakrzepowe i terapia przeciwzakrzepowa mają na celu uniemożliwienie powstania skrzepu krwi lub „rozpuszczenie” skrzepu już istniejącego. Są więc często integralną częścią leczenia innych chorób lub zabezpieczają pacjenta przed zdarzeniami niepożądanymi.
Doustne leki przeciwzakrzepowe stosuje się najczęściej aby zapobiec powiększaniu się skrzeplin w zakrzepicy żylnej. Przyjmuje się je również po przebytej zatorowości płucnej oraz zapobiegawczo w kardiologii, u pacjentów z zaburzeniami rytmu serca określanymi jako napadowe i utrwalone migotanie przedsionków. W tych przypadkach celem leczenia jest uniknięcie tworzenia się skrzeplin w jamach serca. Leki te stosuje się również u pacjentów po kardiochirurgicznych zabiegach wszczepienia sztucznych zastawek serca.
Doustne leki przeciwkrzepliwe (tzw. antagoniści witaminy K) jak Warfaryna i Acenokumarol wyraźnie zmniejszają ryzyko nawrotu zakrzepicy oraz częstość powikłań zatorowych u osób z napadowym migotaniem przedsionków.
Stosując wyżej wymienione leki zachodzi konieczność monitorowania skuteczności leczenia – czyli dokonywania pomiarów wskaźnika INR. Jest on mierzony w laboratorium z próbki krwi. Wskaźnik ten informuje nas o tym, czy wpływ leku na krzepnięcie jest odpowiedni. Terapeutyczny zakres INR zależy od przyczyny stosowania leków i wynosi najczęściej miedzy 2-3.
Leki tego typu działają słabiej lub mocniej u poszczególnych pacjentów i wchodzą w liczne interakcje z innymi lekami oraz, co ważne, z jedzeniem. Stosując te leki trzeba umieć nie tylko samemu modyfikować ich dawkę w zależności od INR, ale także wiedzieć jakich pokarmów i innych leków się wystrzegać!
PAMIĘTAJ!
W trakcie leczenia kontroluj INR przynajmniej raz w miesiącu (lub częściej, jeżeli jest on zbyt niski lub zbyt wysoki). Zapamiętaj, jaki powinien być Twój INR w czasie leczenia.
Nie zażywaj żadnych nowych leków bez porozumienia z lekarzem, wybitnie niebezpieczne są: aspiryna, leki przeciwbólowe oraz antybiotyki.
W razie pojawienia się krwawienia, np. z dziąseł, nosa, krwi w moczu – niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem i zgłoś się na oznaczenie wskaźnika INR.
Noś przy sobie informację o leczeniu przeciwkrzepliwym np. kartę w portfelu lub bransoletkę na ręce.
W trakcie leczenia nie spożywaj alkoholu, gdyż nasila on działanie leku i może spowodować krwawienie.
W trakcie leczenia unikaj sytuacji narażenia na urazy.
Nowe leki przeciwzakrzepowe są dla osób z migotaniem przedsionków alternatywną, wygodniejszą i bezpieczniejszą metodą w stosunku do standardowej terapii. Dają też porównywalną lub lepszą ochronę przed udarem mózgu.
Ponieważ dla wielu osób leczonych starymi lekami monitorowanie INR jest niewygodne i uciążliwe, często przerywają terapię, albo stosują ją wybiórczo, nieskutecznie. W efekcie blisko połowa osób z migotaniem przedsionków, które powinny stosować profilaktykę przeciwzakrzepową, przerywa terapię.
Pojawienie się nowych doustnych leków przeciwzakrzepowych, jak Dabigatran oraz Riwaroksaban, daje nadzieję na poprawę tej sytuacji. Stosowanie ich nie wymaga bowiem monitorowania wskaźnika INR, jest więc wygodniejsze dla pacjentów. Badania wskazują, że terapia tymi lekami może być również bezpieczniejsza i skuteczniejsza w stosunku do starych leków.
WAŻNE!
Lek należy przyjmować raz dziennie o stałej porze. Jeżeli minęła pora przyjęcia leku, należy go przyjąć jak najszybciej, a jeśli do przyjęcia kolejnej dawki zostało niewiele czasu, nie należy przyjmować opuszczonej dawki, tylko następną o zwykłej porze. Nigdy nie należy dokładać zapomnianych dawek!
lek. Radosław Sierpiński
Klinika Zaburzeń Rytmu Serca
Instytut Kardiologii w Warszawie,
Stowarzyszenie "Serce dla Arytmii"
